اظهارنامه مالیاتی چیست؟ همه چیز در مورد آن + نحوه ارسال
اظهارنامه مالیاتی چیست؟ هرساله در تیرماه، بسیاری از صاحبان کسبوکارها و افراد حقیقی و حقوقی قصد ارسال اظهارنامه مالیاتی را دارند و ممکن است شما هم جزوی از آنها باشید. انجام این کار برای کسانی که دارای کد مالیاتی بوده و در ایران کسب درآمد می‌کنند، بسیار مهم است و در صورت عدم تسلیم آن، مشمول جریمه می‌گردند. در این مقاله با ما باشید تا به بررسی این موضوع بپردازیم.
اظهارنامه مالیاتی چیست؟
همانطور که می‌دانید، پرداخت مالیات یکی از مهم‌ترین وظایف صاحبان کسبوکارها است که می‌بایست از طریق اظهارنامه مالیاتی انجام گردد. در این خصوص، پیش از آنکه بخواهیم روش انجام این کار را بیان کنیم، لازم است اطلاعات کافی از اظهارنامه مالیاتی داشته باشید. همانطور که از نام آنها پیداست، اظهارنامه‌های مالیاتی، در واقع نوعی فرم‌های خود اظهاری هستند. در دوره کنونی، این فرم‌ها می‌بایست در سامانه سازمان امور مالیاتی به نشانی Tax.gov.ir ارائه گردند.
در یک تعریف دیگر باید گفت اظهارنامه مالیاتی، کارنامه مالی صاحبان کسبوکارها و افراد عادی صاحب درآمد، چه به صورت حقیقی یا حقوقی در یک سال گذشته است که در آن اطلاعات مختلف اعم از میزان سود و هزینه‌ها، دارایی‌ها، معافیت‌ها، استهلاک، میزان کل فروش، اطلاعات کسبوکار، راه‌های فروش کالا، درگاه‌های پرداخت، کارتخوان‌ها و غیره ثبت می‌گردند.
در گذشته و پیش از سال‌های 1391، اظهارنامه‌ها همانند دفترچه‌هایی بودند که کارنامه مالی افراد حقیقی و حقوقی در آنها ثبت و بررسی می‌شد. این نوع دفترچه‌ها به منظور ارائه یک گزارش از مراودات مالی ارائه می‌گردید.
با این حال، با توجه به بررسی و دسترسی فیزیکی به این مدل فرم‌ها، فساد‌ها، اشتباهات و خطاهای محاسباتی بسیاری ایجاد شده بودند. پس از این مشکلات، اکنون با ایجاد سامانه مالیاتی، تمامی درخواست‌ها اینترنتی ارسال می‌گردند و میزان مالیات به صورت سیستمی محاسبه می‌شوند.
پس از ثبت این گزارش‌ها از سوی مودیان، می‌بایست مالیات تعیین شده توسط سامانه به صورت قسطی و یا یکجا پرداخت گردد. این هزینه‌ها مستقیما به حساب دارایی استان‌ها و برای تامین درآمد دولت درنظر گرفته می‌شوند. حال که به صورت مقدماتی با این نوع فرم‌های خوداظهاری آشنا شدید، با ما باشید تا انواع آنها را معرفی کنیم.
دوره مرتبط : آموزش مدیریت مالیات
انواع اظهارنامه مالیاتی
انواع اظهارنامه‌های مالیاتی چیست؟ این پرسش یکی از مهم‌ترین سوالاتی است که تمامی صاحبان کسبوکار یا درآمد، می‌بایست با آن آشنا شوند. در این خصوص باید گفت:
اظهارنامه مالیاتی عادی
این نوع اظهارنامه‌ها به دو مدل حقیقی و حقوقی تقسیم می‌شوند. در واقع اظهارنامه‌های عادی، فرم‌هایی هستند که افراد حقیقی که قصد استفاده از تبصره 100 مالیاتی را ندارند، می‌بایست برای محاسبه مالیات و رسیدگی به کارنامه مالی آنها را ارسال نمایند. همچنین با توجه به ماده 110 قانون مالیات، کلیه شرکت‌های حقوقی و نیز وزارت خانه‌ها، می‌بایست گزارشی از فعالیت‌های مالی را از طریق این نوع اظهارنامه ارائه کرده و آن را پرداخت کنند.
تبصره ماده 100
این فرم، اظهارنامه مالیاتی نیست بلکه نوعی درخواست از سوی مودیان است که می‌خواهند بنا به شرایطی که در ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم وجود دارند، مالیات خود را بدون ارائه فاکتورهای خرید و فروش محاسبه و پرداخت کنند. تقریبا غالب مردم عادی و کسانی که درآمد آنها در سال، کمتر از یک عدد مشخص باشد (این عدد در سال 1401 در حدود 4.800 میلیارد تومان است)، می‌توانند از این فرم استفاده کنند.
اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده
یکی از انواع مالیات‌های غیرمستقیم، مالیات بر ارزش افزوده است که می‌بایست در موعدهای مقرر (در بازه 15 روزه پس از اتمام هر فصل) ارائه گردد.
اظهارنامه مالیات بر ارث
فرقی نمی‌کند درآمدی که به دست می‌آورید از طریق کار باشد یا ارث والدین، در هردو حالت می‌بایست مالیات آن را پرداخت کنید. در این صورت، اظهارنامه‌ها به دو نوع مالیات بر ارث مستقیم و دارایی تقسیم می‌شوند. در حالت مستقیم، مالیات بر ارث به دارایی که پس از مرگ فرد بدون واسطه، تعلق می‌گیرد اطلاق شده و در حالت دارایی، مالیاتی است که در صورتی که وارث وجود دارد یا نه، باید پرداخت شود.
حالت‌های دیگری که در رابطه با اظهارنامه می‌توان عنوان کرد عبارتند از:
- اظهارنامه مشاغل خودرویی،
- اظهارنامه املاک،
- اظهارنامه انحلال شرکت،
- اظهارنامه حبس، نذر و یا وقف.
نکات مهم در ارسال اظهارنامه مالیاتی
ارائه اظهارنامه مالیاتی شامل نکات بسیار زیادی است که تمامی مودیان می‌بایست برای ارسال آن، این موارد را به یاد داشته باشند. با این حال، بسیاری از مودیان ارائه اظهارنامه را برعهده کارشناسان مالیاتی و یا کافی نت‌ها ارائه می‌کنند. در رابطه با نکاتی که در ارسال اظهارنامه مالیاتی وجود دارند می‌توان گفت:
- به این نکته توجه کنید که اظهارنامه مالیاتی هر سال، می‌بایست در تیرماه سال بعدی ثبت شود.
- برای ثبت اظهارنامه، مودیان جدید (کسانی که قصد تسلیم مالیات و اظهارنامه را دارند)، می‌بایست تاریخ شروع فعالیت خود را از ماه یکم فروردین، به تاریخ دقیقی که فعالیت خود را شروع کرده‌اند، ویرایش کنند.
- سازمان امور مالیاتی هرساله افرادی را از ارائه مالیات معاف می‌کند. این دسته از افراد به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که یا نرخ مالیات کسبوکار آنها صفر بوده و یا ذیل قانون معافیت معیشتی قرار می‌گیرند.
- منظور از معافیت معیشتی، قانونی است که هرساله برای افراد با درآمد زیر یک عدد خاص اعمال می‌گردد. این عدد در سال 1401 در حدود 67.200 میلیون تومان است. بدین معنا که افراد با حقوق زیر این عدد در سال، از پرداخت مالیات معاف هستند.
- معافیت معیشتی تنها به افراد حقیقی تعلق می‌گیرد.
- در ارسال اظهارنامه مالیاتی، به این نکته توجه کنید حتی کسانی که نرخ مالیات آنها صفر بوده و یا ذیل قانون معافیت معیشتی هستند، می‌بایست اظهارنامه را پر نمایند. در غیر اینصورت مشمول جریمه خواهند شد. این قانون در تعیین سقف معافیت مالیاتی ماده 84 قانون مالیات‌های مستقیم آمده است.
- جریمه عدم تسلیم اظهارنامه به میزان 30 درصد از مالیات متعلقه برای شرکت‌ها و صاحبان مشاغل و برای دیگر مودیان برابر 10 درصد مالیات متعلقه است.
آموزش نحوه ارسال اظهارنامه در سامانه مالیاتی
آشنایی با نحوه ارسال اظهارنامه مالیاتی، یکی از دغدغه‌های افرادی است که قصد دارند مالیات خود را بپردازند. در این راستا به صورت بسیار کوتاه مراحل انجام این کار را در ادامه ذکر می‌کنیم. با این حال شما می‌توانید در صورت عدم تسلط بر جزئیات آن، با کارشناسان ما ارتباط برقرار کرده و مشاوره دریافت کنید.
بسته به اینکه در کدام گروه مالیاتی قرار دارید، روش‌های ارسال این نوع اظهارنامه متفاوت است. با این حال ما در ادامه مراحل انجام آن را برای گروه سوم بیان می‌کنیم.
- ابتدا اقدام به پیش ثبت نام کد اقتصادی کرده و کد رهگیری مربوطه را دریافت کنید. این کار در سایت سازمان امور مالیاتی انجام می‌شود.
- سپس اطلاعات پیش ثبت نام را تایید کرده و برای ثبت نام کد اقتصادی اقدام کنید.
- حال نوبت آن است تا اطلاعات را تایید نمایید.
- سپس برای ثبت اظهار نامه مالیاتی، به وب سایت tax.gov.ir مراجعه نمایید.
- پس از ارسال اظهارنامه، کد رهگیری را دریافت کرده و اقدام به پرداخت قبوض مالیاتی به صورت آنلاین نمایید.
پرسش های متداول
از جمله پرسش‌هایی که ممکن است در خصوص اظهارنامه مالیاتی از سوی کاربران مطرح شوند، می‌توان گفت:
اظهارنامه مالیاتی چیست؟
منظور از اظهارنامه مالیاتی، فرمی است که به صورت آنلاین برای سازمان امور مالیاتی ارسال شده و شامل تمامی اطلاعات مالی کسبوکار، شرکت، درآمد فرد در یک سال گذشته است.
چه کسانی وظیفه ارسال اظهارنامه مالیاتی را دارند؟
کلیه افرادی که در ایران دارای شرکت هستند، تمام کسانی که به صورت حقیقی در ایران کسب درآمد می‌کنند، تمام افرادی حقیقی و حقوقی که در خارج از ایران فعالیت می‌کنند و نیز تمامی افراد غیر ایرانی که در ایران کسب درآمد دارند، موظف به ارسال اظهارنامه مالیاتی هستند.
دوره ی مباحث کاربردی مالیات با استاد احمد غفارزاده و استاد محمد قبول